تفسیر نور – جیبی

توضیحات

علت نگارش تفسیر نور از زبان مرحوم دکتر مصطفی خرّم‌دل که در ابتدای تفسیر نور آمده است، به شرح زیر است:
همان‌گونه که دانشمندان در گذر زمان طبیعت را با معیار و میزان موجود در خود طبیعت سنجیده‌اند و با کلنگ طبیعت مواد را کاویده و زیر و رو کرده‌اند و به شگفتی‌هایی از راز و رمز نهفته در زوایای گیتی پی برده‌اند و این همه نوآوری‌ها را به دنیا ارمغان داشته‌اند. به همین منوال هم اگر فرزانگان آیات قرآنی را با خود قرآن تفسیر و تبین کنند و با تلاش جانانه و سعی مخلصانه حقائق زیبا و اسرار والای این کتاب سترگ و معجزه بزرگ آسمانی را کشف و منعکس سازند، تفاسیر سودمندی را به مؤمنان ارمغان می‌دارند.
البته این عمل از دید دانایان پرهیزگار به دور نمانده و تفسیرهای ارزشمندی در این راستا نگارش یافته است. اما پویندگانی هم بوده‌اند که این سبک را پیش نگرفته‌اند و بلکه با روشهای گوناگون دیگری دست بدین خدمت ارزنده یازیده‌اند؛ یکی از زاویه ادبی، دیگری از ناحیه فلسفی، برخی بر اساس احادیث نبوی، دسته‌ای از نظر تاریخی، گروهی از لحاظ علوم طبیعی و دانش جدید زمان و… به نگارش تفسیر قرآن پرداخته‌اند و تفاسیر مطول، متوسط و مختصر باارجی را از خود به یادگار گذاشته‌اند.

شیوۀ نگارش آیات و معانی در تفسیر نور از زبان استاد خرم‌دل:
۱- معنی هر آیه‌ای را به گونه گویا و رسا نوشته و شماره آن را در سمت راست برگردان (ترجمه) قرار داده‌ام. مفاهیم افزون بر واژه‌های ظاهری عبارات قرآنی را در داخل پرانتز نوشته‌ام، به نحوی که واژه‌های پیش از پرانتز و بعد آن با یکدیگر هم‌خوان و سازگار باشند و چنانکه مطالب داخل پرانتز خوانده نشود، ماقبل و مابعد پرانتز، ترجمه کوتاه و روان آیه بوده و اگر خوانده شود تفسیر رسا و مختصر آن بشمار می‌آید.
۲- سعی شده ترجمه فارسی هر آیه‌ای درست در مقابل متن عربی آن آیه قرار گیرد و ترجمه‌ها به دنبال یکدیگر ذکر گردند.
۳- واژه‌های مشکل و بندهای قابل توجه یا دشوار هر آیه‌ای را با ذکر شماره خود آن آیه در پاورقی صفحات قرار داده‌ام یعنی پاورقی هر صفحه تقریباً فرهنگی برای آیات مذکور در آن صفحه است.
۴- هرگاه در فهم دقیق معانی قرآن، بیان نکات صرفی و نحوی را ضروری و موثر تشخیص داده باشم، آن را در برابر واژه‌ها و بندها ذکر نموده‌ام .
۵- برای این‌که این گلچین، تفسیر قرآن با قرآن و هماهنگ با تفاسیر معتبر بوده و کارم تحقیق باشد نه تقلید، و تفسیر آیات باشد نه تحمیل نظرات، اغلب پس از بیان معنی واژه‌ها و بندها، به آیه‌های دیگر و گاهی به مراجع سخن با لفظ «نگا» اشاره نموده‌ام.
۶- اگر آیه‌ای، معانی معتبر مختلفی داشته باشد، سعی کرده‌ام معنی مهم‌تر و ارزنده‌تر را در اصل برگردان(ترجمه) بگنجانم و آن‌گاه در حواشی لغات به معنی یا معانی دیگر اشاره نمایم.
۷- چنانکه رسم الخط قرآنی واژه‌ای با رسم الخط املائی کنونی، به گونه‌ای تفاوت داشته باشد که احساس گردد خواننده بر اثر آن چه‌بسا دچار لغزش یا مشکل شود، به کاهش و افزایش حروف یا تغییر شکل آن اشاره کرده‌ام.
۸- تلاش نموده‌ام گلزار معانی از بوستان آیات ربانی، درست به همان اندازه‌ای گلچین و دسته شود که به هنگام چاپ، متن قرآنی یا نوشته‌های فارسی، یکجا در معرض دید خوانندگان گرامی قرار گیرد و قاریان محترم به هنگام تلاوت قرآن، به معنی آیات و لغات و نکات دستوری دسترسی داشته باشند و از کلام نفیس ربانی بیشتر و بهتر و ژرفتر استفاده کنند.

توصیه‌ای از طرف مدیریت «کتاب اهل سنت اندیشه» به قاریان و خوانندگان عزیز:
اگر تا به حال قرآن را با ترجمۀ آن مطالعه نکردید و می‌خواهید ترجمه‌ای روان از قرآن و یا تفسیری کوتاه و مختصر مطالعه کنید، تفسیر نور در میان بقیۀ تفاسیر بهترین انتخاب برای شماست. زیرا هم فهم صحیحی از آیات را به شما می‌دهد و هم مرحوم دکتر خرم‌دل کوشیده است که با زبان و نگارشی بسیار روان و عامّه فهم آن‌را بیان کند.

خدایش بیامرزد که با تفسیر نورش، نور قرآن را در خانه‌های بسیاری روشن نمود… آمین